Χωρίς άμεσο κρατικό έλεγχο λειτουργούν από την άνοιξη του 2008 ώς σήμερα οι σταθμοί των διοδίων στους εθνικούς δρόμους, αποκαλύπτει η Ομοσπονδία Εργαζομένων στο τέως υπουργείο ΠΕΧΩΔΕ (ΠΟΣΥΠΕΧΩΔΕ) με επιστολή που έστειλε χθες στους συναρμόδιους υπουργούς Οικονομικών Ευάγγελο Βενιζέλο και Υποδομών Γιάννη Ραγκούση, με την οποία ζητεί να εγκατασταθούν συστήματα καταγραφής των διελεύσεων οχημάτων.
Υπολογίζεται ότι ο έως τώρα τζίρος από τα διόδια ξεπερνά τα 1,5 δισ. ευρώ και οι εργολάβοι διαμαρτύρονται για μείωση των εσόδων λόγω της οικονομικής κρίσης. Εχουν βεβαίως υποχρέωση να παραδίδουν στοιχεία από τις εισπράξεις, αλλά ο εκ των υστέρων έλεγχος είναι δύσκολος. Στην περίπτωση του αυτοκινητόδρομου Μαλιακός-Κλειδί είχαν εντοπιστεί δύο εργαζόμενοι της κοινοπραξίας που έδιναν συστηματικά στους οδηγούς παραχαραγμένες αποδείξεις. Η υπόθεση έχει παραπεμφθεί στη Δικαιοσύνη και εκκρεμεί η εκδίκασή της από τις αρχές του 2009.
Είναι η τρίτη παρέμβαση της Ομοσπονδίας την τελευταία τριετία, χωρίς ώς τώρα να έχουν ληφθεί μέτρα. Ζητεί, επίσης, επέκταση των ελέγχων στα έσοδα από τα διόδια στην Αττική οδό και στη γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου για να διαπιστωθεί αν έχει γίνει η αποπληρωμή του κόστους κατασκευής τους. «Είναι υποχρέωση του υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων να θέσει άμεσα σε λειτουργία το σύστημα καταγραφής διέλευσης οχημάτων και είσπραξης τελών διοδίων, το οποίο θα είναι ηλεκτρονικά συνδεδεμένο με το σύστημα καταμέτρησης των παραχωρησιούχων, διασφαλίζοντας με αυτό τον τρόπο τα έσοδα που αναλογούν στο Δημόσιο», αναφέρεται στο έγγραφο της ΠΟΣΥΠΕΧΩΔΕ, το οποίο αποκτά ιδιαίτερη σημασία αφού από το 2013 το Δημόσιο θα αρχίσει να εισπράττει μέρος των διοδίων, που ώς το 2037 θα φτάσει ώς το 93% από τα έσοδα των διοδίων, όπως προβλέπουν οι συμβάσεις του 2007.
«Αρκεί η έκδοση μιας υπουργικής απόφασης», επισημαίνει στην «Ε» ο Θόδωρος Αδάμος, μέλος της διοίκησης της Ομοσπονδίας και εκπρόσωπος των εργαζομένων στο Ταμείο Εθνικής Οδοποιίας (ΤΕΟ). Μας εξηγεί ότι οι συμβάσεις προβλέπουν έλεγχο της είσπραξης των διοδίων και μάλιστα με έξοδα των παραχωρησιούχων. Επιπλέον με την εγκατάσταση κεντρικού συστήματος ελέγχου για το σύνολο των αυτοκινητόδρομων οι οδηγοί που διαθέτουν τις ειδικές συσκευές αυτόματης χρέωσης θα μπορούν να κινούνται σε ολόκληρο το εθνικό δίκτυο και να μην ταλαιπωρούνται στις ουρές για τα χειροκίνητα γκισέ.
Παλιά «παιχνίδια»
Από την εποχή που τα διόδια λειτουργούσαν με ευθύνη του Δημοσίου υπήρχαν καταγγελίες για «παιχνίδια» με τα έσοδα. Αφορούσαν κυρίως περιπτώσεις υπαλλήλων που έκοβαν αποδείξεις με τιμές Ι.Χ. σε φορτηγατζήδες ή επαναχρησιμοποίηση αποδείξεων από οδηγούς που αμελούσαν να τις παραλάβουν. Από το 1998 και ώς τις αρχές του 2005 είχε τεθεί σταδιακά σε λειτουργία ένα υπερσύγχρονο σύστημα είσπραξης και στους 19 σταθμούς που λειτουργούσαν τότε στους εθνικούς δρόμους και επέτρεπαν το αυτόματο τσεκάρισμα όλων των κατηγοριών οχημάτων που περνούσαν από τους σταθμούς διοδίων και την έκδοση της σωστής απόδειξης. Τα έσοδα το 2007, τελευταία χρονιά που τα διόδια λειτούργησαν σε 12μηνη βάση υπό τον έλεγχο του Δημοσίου, είχαν φτάσει τα 156 εκατ. ευρώ και οι ρυθμοί αύξησης ήταν της τάξης του 5% το χρόνο, για την τελευταία πενταετία.
Με την παραχώρηση των εθνικών δρόμων στους εργολάβους το ηλεκτρονικό σύστημα ελέγχου, για το οποίο το Δημόσιο είχε διαθέσει πάνω από 12 εκατ. ευρώ, καταργήθηκε με επιχείρημα ότι οι σταθμοί διοδίων αυξήθηκαν, ενώ θα μπορούσε να επεκταθεί. Οι υποδομές αξιοποιούνται μόνο στους σταθμούς του τμήματος Μεταμόρφωση-Σκάρφεια.
Οι δυνατότητές του εξακολουθούν να λειτουργούν πλήρως μόνο στο σταθμό των Μαλγάρων και στη σήραγγα Ακτίου-Πρέβεζας, που παραμένουν στην ευθύνη του Δημοσίου.
Από την άνοιξη του 2008, όταν τα διόδια παραχωρήθηκαν στους κατασκευαστές, οι τιμές έχουν αυξηθεί κατά 50-180%, ενώ οι σταθμοί έχουν σχεδόν διπλασιαστεί και φτάνουν πλέον τους 34. Υπολογίζεται ότι τα ετήσια έσοδα αγγίζουν τα 450-500 εκατ. ευρώ, ακόμα και με μείωση της κυκλοφορίας κατά 10% το χρόνο, όπως υπολογίζουν οι εργολάβοι. *