Νέες αυξήσεις στις τιμές των διοδίων από τις αρχές του καινούριου χρόνου και 12 επιπλέον σταθμούς είσπραξης προβλέπουν οι συμβάσεις του 2007 για τους αυτοκινητόδρομους. Είναι οι μόνες ρυθμίσεις που τηρούνται με θρησκευτική ευλάβεια, όταν το χρονοδιάγραμμα των έργων έχει οδηγηθεί από καιρό στο καλάθι των αχρήστων.
Οι ίδιες συμβάσεις δένουν τα χέρια του υπουργείου Υποδομών, αφού ορίζουν ότι το Δημόσιο οφείλει να παραδώσει όλους τους εργοταξιακούς χώρους ώς το τέλος του 2009. Ενα χρόνο αργότερα και παρά την επιτάχυνση των τελευταίων μηνών, μόλις ξεπέρασε το 55%. Μεγάλες καθυστερήσεις σημειώνονται στις αρχαιολογικές ανασκαφές, που πρέπει να ολοκληρώνονται μέσα σε έξι μήνες. Οσο για τις μετατοπίσεις των δικτύων κοινής ωφέλειας, έχουν φορτωθεί στις πλάτες των Οργανισμών και μάλιστα εν αγνοία τους! Ενδεικτική είναι η περίπτωση της ΔΕΗ, που καλείται να πληρώσει το κόστος μεταφοράς 20 πυλώνων υψηλής τάσης στην Ηπειρο και την Πελοπόννησο. Διαμήνυσε ότι είναι εισηγμένη εταιρεία και δεν μπορεί να δικαιολογήσει το κονδύλι στους μετόχους της. Γι' αυτούς τους λόγους οι εργολάβοι των πέντε αυτοκινητόδρομων διεκδικούν ποινικές ρήτες από το Δημόσιο, συνολικού ύψους 500 εκατ. ευρώ.
Οι κατασκευαστές διαμαρτύρονται επίσης ότι λόγω της οικονομικής κρίσης έχει πέσει ο κυκλοφοριακός φόρτος, κατά 10%-20% σύμφωνα με τις δικές τους μετρήσεις, επομένως και τα έσοδα από τα διόδια. Βάζουν μάλιστα στο παιχνίδι και τις τράπεζες που χορηγούν τα δάνεια για να ασκήσουν μεγαλύτερη πίεση και να πετύχουν την καταβολή της κρατικής ενίσχυσης, παρά το γεγονός ότι δεν έχουν καλύψει τις υποχρεώσεις τους.
Ο φαύλος κύκλος των αυτοκινητόδρομων, σύμφωνα με πληροφορίες, θα είναι η προτεραιότητα του Δημήτρη Ρέππα το νέο έτος, αφού θα έχει ολοκληρώσει το νομοθετικό πλαίσιο με τις αστικές συγκοινωνίες και τον ΟΣΕ. Το στίγμα έδωσε από τη Βουλή ο αρμόδιος υφυπουργός Γ. Μαγκριώτης, που δήλωσε με νόημα ότι το υπουργείο είναι αποφασισμένο να υπερασπιστεί το δημόσιο συμφέρον και τα έργα. Προαναγγέλλονται σκληρές διαπραγματεύσεις, που δεν αποκλείεται να οδηγήσουν ώς την κατάργηση των συμβάσεων και τη συνέχιση των εργασιών με τη μορφή των δημοσίων έργων. Η χρηματοδότηση μπορεί να διασφαλιστεί με κοινοτικά κονδύλια και κυρίως τα έσοδα από τα διόδια. Παράγοντες του υπουργείου επισήμαιναν χαρακτηριστικά στην «Κ.Ε.» ότι με αυτή τη λύση το Δημόσιο θα ωφεληθεί και από τις επιδοτήσεις που προβλέπουν οι συμβάσεις για την Κορίνθου-Τρίπολης-Καλαμάτας και τον Ε-65 που θα διασχίζει τη δυτική Θεσσαλία. Διαφοροποίηση θα υπάρχει μόνο για την Κορίνθου-Πάτρας-Πύργου, που θα παραμείνει στους εργολάβους, αλλά θα παραταθεί ο χρόνος εκμετάλλευσης από τα 30 στα 35 χρόνια.
Ο προγραμματισμός του υπουργείου προβλέπει ότι στις αρχές του 2011 θα κατατεθεί στη Βουλή νομοθέτημα-σκούπα για όλες τις εκκρεμότητες των συμβάσεων, που μεταξύ άλλων θα περιλαμβάνει:
*Μείωση των τιμών των διοδίων, με παραίτηση του Δημοσίου από τις προβλεπόμενες εισπράξεις από τα διόδια, που ξεκινούν από το 2014 και κλιμακώνονται ώς το 90% στο τέλος του χρόνου παραχώρησης (2037).
*Περιορισμό των προβλεπόμενων σταθμών είσπραξης, που είναι χωροθετημένοι ανά 50 χλμ. Αμεση εφαρμογή των ηλεκτρονικών διοδίων, που θα διαμορφώσει πιο δίκαιη τιμολόγηση ανάλογα με τα διανυόμενα χιλιόμετρα.
*Βελτίωση των ατελειών των συμβάσεων που εμποδίζουν την εξέλιξη των έργων. Πρόκειται για νέες λύσεις στις περιοχές Καϊάφα, Ζαχάρως, Βραχνέικων, Κλόκοβας Αιτωλοακαρνανίας και Καλλιθέας Τρικάλων, όπου εκκρεμούν προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
Οι ίδιες συμβάσεις δένουν τα χέρια του υπουργείου Υποδομών, αφού ορίζουν ότι το Δημόσιο οφείλει να παραδώσει όλους τους εργοταξιακούς χώρους ώς το τέλος του 2009. Ενα χρόνο αργότερα και παρά την επιτάχυνση των τελευταίων μηνών, μόλις ξεπέρασε το 55%. Μεγάλες καθυστερήσεις σημειώνονται στις αρχαιολογικές ανασκαφές, που πρέπει να ολοκληρώνονται μέσα σε έξι μήνες. Οσο για τις μετατοπίσεις των δικτύων κοινής ωφέλειας, έχουν φορτωθεί στις πλάτες των Οργανισμών και μάλιστα εν αγνοία τους! Ενδεικτική είναι η περίπτωση της ΔΕΗ, που καλείται να πληρώσει το κόστος μεταφοράς 20 πυλώνων υψηλής τάσης στην Ηπειρο και την Πελοπόννησο. Διαμήνυσε ότι είναι εισηγμένη εταιρεία και δεν μπορεί να δικαιολογήσει το κονδύλι στους μετόχους της. Γι' αυτούς τους λόγους οι εργολάβοι των πέντε αυτοκινητόδρομων διεκδικούν ποινικές ρήτες από το Δημόσιο, συνολικού ύψους 500 εκατ. ευρώ.
Οι κατασκευαστές διαμαρτύρονται επίσης ότι λόγω της οικονομικής κρίσης έχει πέσει ο κυκλοφοριακός φόρτος, κατά 10%-20% σύμφωνα με τις δικές τους μετρήσεις, επομένως και τα έσοδα από τα διόδια. Βάζουν μάλιστα στο παιχνίδι και τις τράπεζες που χορηγούν τα δάνεια για να ασκήσουν μεγαλύτερη πίεση και να πετύχουν την καταβολή της κρατικής ενίσχυσης, παρά το γεγονός ότι δεν έχουν καλύψει τις υποχρεώσεις τους.
Ο φαύλος κύκλος των αυτοκινητόδρομων, σύμφωνα με πληροφορίες, θα είναι η προτεραιότητα του Δημήτρη Ρέππα το νέο έτος, αφού θα έχει ολοκληρώσει το νομοθετικό πλαίσιο με τις αστικές συγκοινωνίες και τον ΟΣΕ. Το στίγμα έδωσε από τη Βουλή ο αρμόδιος υφυπουργός Γ. Μαγκριώτης, που δήλωσε με νόημα ότι το υπουργείο είναι αποφασισμένο να υπερασπιστεί το δημόσιο συμφέρον και τα έργα. Προαναγγέλλονται σκληρές διαπραγματεύσεις, που δεν αποκλείεται να οδηγήσουν ώς την κατάργηση των συμβάσεων και τη συνέχιση των εργασιών με τη μορφή των δημοσίων έργων. Η χρηματοδότηση μπορεί να διασφαλιστεί με κοινοτικά κονδύλια και κυρίως τα έσοδα από τα διόδια. Παράγοντες του υπουργείου επισήμαιναν χαρακτηριστικά στην «Κ.Ε.» ότι με αυτή τη λύση το Δημόσιο θα ωφεληθεί και από τις επιδοτήσεις που προβλέπουν οι συμβάσεις για την Κορίνθου-Τρίπολης-Καλαμάτας και τον Ε-65 που θα διασχίζει τη δυτική Θεσσαλία. Διαφοροποίηση θα υπάρχει μόνο για την Κορίνθου-Πάτρας-Πύργου, που θα παραμείνει στους εργολάβους, αλλά θα παραταθεί ο χρόνος εκμετάλλευσης από τα 30 στα 35 χρόνια.
Ο προγραμματισμός του υπουργείου προβλέπει ότι στις αρχές του 2011 θα κατατεθεί στη Βουλή νομοθέτημα-σκούπα για όλες τις εκκρεμότητες των συμβάσεων, που μεταξύ άλλων θα περιλαμβάνει:
*Μείωση των τιμών των διοδίων, με παραίτηση του Δημοσίου από τις προβλεπόμενες εισπράξεις από τα διόδια, που ξεκινούν από το 2014 και κλιμακώνονται ώς το 90% στο τέλος του χρόνου παραχώρησης (2037).
*Περιορισμό των προβλεπόμενων σταθμών είσπραξης, που είναι χωροθετημένοι ανά 50 χλμ. Αμεση εφαρμογή των ηλεκτρονικών διοδίων, που θα διαμορφώσει πιο δίκαιη τιμολόγηση ανάλογα με τα διανυόμενα χιλιόμετρα.
*Βελτίωση των ατελειών των συμβάσεων που εμποδίζουν την εξέλιξη των έργων. Πρόκειται για νέες λύσεις στις περιοχές Καϊάφα, Ζαχάρως, Βραχνέικων, Κλόκοβας Αιτωλοακαρνανίας και Καλλιθέας Τρικάλων, όπου εκκρεμούν προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
