Του Χρήστου Παναγή.
Πηγή: edromos.gr
Πηγή: edromos.gr
Στις 14 Απριλίου, οι υπουργοί Υποδομών Δ. Ρέππας και Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου, παρουσία των αρμόδιων γ.γ. των υπουργείων (μεταξύ αυτών και ο γ.γ. κ. Σέργιος Λαμπρόπουλος, μέχρι το 2009 επικεφαλής της κοινοπραξίας ΝΕΑ ΟΔΟΣ Α.Ε.) παρουσίασαν το προτεινόμενο «μνημόνιο» της κυβέρνησης προς τις παραχωρησιούχους εταιρίες και τις τράπεζες με στόχο τη «διάσωση» των συμβάσεων, την επανεκκίνηση της χρηματοδότησης από τις τράπεζες και την συνέχιση των έργων που έχουν παγώσει.
Εισαγωγικά, περιγράφηκε το μοντέλο χρηματοδότησης των συμβάσεων παραχώρησης συνολικής αξίας 8,7 δισ. €, όπου το Δημόσιο συμμετέχει συμβάλλοντας με 26,5%, τα έσοδα από τα διόδια στην πρώτη φάση 26,5%, τα τραπεζικά δάνεια 38% και τα ίδια κεφάλαια των εταιρειών μόνο 9%. Τελικά, δηλαδή, το 73,5% της συνολικής χρηματοδότησης προέρχεται από τα διόδια και το υπόλοιπο 26,5% από την χρηματοδοτική συμβολή του Δημοσίου.
Το πρώτο «μέτρο διάσωσης» που παρουσίασε ο Δ. Ρέππας ήταν η δημιουργία ενός εγγυητικού λογαριασμού του Δημοσίου ύψους 500 εκ. € για την παροχή ισόποσων πιστώσεων από τις Τράπεζες. Αξίζει εδώ να σημειώσουμε τι αναφέρει το άρθρο 7.3.1 της σύμβασης της ΝΕΑ ΟΔΟΣ Α.Ε.: ο «παραχωρησιούχος θα είναι υπεύθυνος να διασφαλίζει ότι θα υπάρχει ανά πάσα στιγμή χρηματοδότηση για την πλήρη και προσήκουσα εκτέλεση του έργου». Δηλαδή, στα υπέρ του Δημοσίου ζητήματα οι συμβάσεις είναι «ευαγγέλιο» και δεν αλλάζουν, ενώ υπέρ των εταιριών επιδέχονται «βελτιώσεις».
Το δεύτερο μέτρο που προτείνει η κυβέρνηση είναι η δημιουργία εταιρίας με τίτλο Ελληνικοί Αυτοκινητόδρομοι Α.Ε. όπου θα εισρεύσουν τα έσοδα του Δημοσίου από τα μελλοντικά (μετά τη φάση κατασκευής) διόδια των αυτοκινητοδρόμων (περιλαμβανομένης της Εγνατίας και της Αττικής Οδού, μετά τη λήξη της περιόδου παραχώρησης).
Το χαράτσι των διοδίων στην εξυπηρέτηση του Χρέους...
Μέσω της τιτλοποίησης των μελλοντικών εσόδων η κυβέρνηση εφευρίσκει την δυνατότητα να αποπληρώσει και μέρος του χρέους της χώρας, δεδομένου ότι το ποσό των εσόδων μέχρι το τέλος των παραχωρήσεων εκτιμάται στο ύψος των 20 δισ. € (μετά την αποπληρωμή των έργων).
Βαπτίζεται, λοιπόν, «εργαλείο μείωσης του χρέους» το χαράτσι μιας άγριας έμμεσης φορολογίας στην οποία θα υποβάλλονται όλοι όσοι χρησιμοποιούν τους εθνικούς δρόμους μέχρι το 2040.
Το σύνθημα που θα λανσάρει η κυβέρνηση θα είναι «εμπρός όλοι μαζί πληρώνουμε τα διόδια – πληρώνουμε το χρέος» (άνεργοι, μικρομεσαίοι, μισθωτοί, συνταξιούχοι, επαγγελματίες, κεφαλαιούχοι επενδυτές, επιχειρηματίες, όλοι συνεισφέρουμε το ίδιο). Άλλωστε, το Σύνταγμα αναφέρει ότι τα βάρη της χώρας τα μοιράζονται οι πολίτες ανάλογα με τις δυνατότητές τους!
Το τρίτο και καλύτερο «μέτρο διάσωσης» προτείνεται να είναι η χρησιμοποίηση μέρους των μελλοντικών εσόδων του Δημοσίου από τα διόδια για τη χρηματοδότηση μιας μείωσης των τελών 25-30% για τρία χρόνια. Και ύστερα... μέχρι το 2040, θα έρχονται απανωτές οι νέες υπέρογκες αυξήσεις που προβλέπουν οι συμβάσεις, ενώ οι νέοι σταθμοί διοδίων θα πολλαπλασιάζονται. Να σημειωθεί ότι μόνο τα τελευταία δύο χρόνια τα διόδια αυξήθηκαν έως και 300%!
Για να «χρυσώσει το χάπι» η κυβέρνηση, υπόσχεται «δίκαιη» αναλογική χρέωση με ηλεκτρονικά διόδια καθώς και δίκτυο παραδρόμων. Αλλά αυτή η υπόσχεση έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη μέχρι σήμερα καταγεγραμμένη πρακτική των εταιριών να επωφελούνται από τη μη ύπαρξη παραδρόμων και να κερδοσκοπούν από τις τοπικές μετακινήσεις (π.χ. στη Β.Α. Αττική οι τοπικές μετακινήσεις χρεώνονται έως και 0.4 €/χλμ.). Επίσης, στην περίπτωση των ηλεκτρονικών διοδίων, εκτός από το τεράστιο κόστος κατασκευής και την απαίτηση ύπαρξης πλευρικών σταθμών παντού, αυτή θα σήμαινε και τη δραματική μείωση των εισπράξεων. Για τους παραπάνω λόγους τα ηλεκτρονικά διόδια φαντάζουν σαν... ανέκδοτο.
Το «φαραωνικό» σχέδιο έχει στόχο το 2015 να υπάρχουν 2.500 χλμ. αυτοκινητοδρόμων, δηλαδή για κάθε 100.000 κατοίκους της ηπειρωτικής Ελλάδας θα αντιστοιχούν 24 χλμ. αυτοκινητόδρομου. Το σχέδιο αυτό εναρμονίζεται με το «παραγωγικό» μοντέλο της χώρας μας που είναι ο μεταπρατισμός, το διαμετακομιστικό εμπόριο, ο τουρισμός και φυσικά η απουσία εγχώριας παραγωγής. Σημειώνουμε ότι στη Γαλλία αντιστοιχούν 17 χλμ., στη Γερμανία 15 χλμ., ενώ παράλληλα στη χώρα μας το υπόλοιπο οδικό δίκτυο υστερεί σημαντικά, οι παράδρομοι είναι από επικίνδυνοι έως ανύπαρκτοι και το σιδηροδρομικό δίκτυο μειώνεται και απαξιώνεται συνεχώς.
Διεκδικούμε να καταργηθούν οι ληστρικές και αποικιοκρατικές συμβάσεις παραχώρησης των εθνικών μας δρόμων. Να καταργηθούν τα διόδια. Να συνεχιστούν τα έργα στους εθνικούς μας δρόμους με ευθύνη ενός δημοσίου φορέα με κοινωνικό έλεγχο που θα αναλάβει τα έργα με πολύ χαμηλότερο κόστος και σύμφωνα με τις πραγματικές ανάγκες τις κοινωνίας.
* O Χρήστος Παναγής είναι πολιτικός μηχανικός-μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής Φορέων και Κατοίκων Βορειοανατολικής Αττικής ενάντια στα Διόδια.
Το πρώτο «μέτρο διάσωσης» που παρουσίασε ο Δ. Ρέππας ήταν η δημιουργία ενός εγγυητικού λογαριασμού του Δημοσίου ύψους 500 εκ. € για την παροχή ισόποσων πιστώσεων από τις Τράπεζες. Αξίζει εδώ να σημειώσουμε τι αναφέρει το άρθρο 7.3.1 της σύμβασης της ΝΕΑ ΟΔΟΣ Α.Ε.: ο «παραχωρησιούχος θα είναι υπεύθυνος να διασφαλίζει ότι θα υπάρχει ανά πάσα στιγμή χρηματοδότηση για την πλήρη και προσήκουσα εκτέλεση του έργου». Δηλαδή, στα υπέρ του Δημοσίου ζητήματα οι συμβάσεις είναι «ευαγγέλιο» και δεν αλλάζουν, ενώ υπέρ των εταιριών επιδέχονται «βελτιώσεις».
Το δεύτερο μέτρο που προτείνει η κυβέρνηση είναι η δημιουργία εταιρίας με τίτλο Ελληνικοί Αυτοκινητόδρομοι Α.Ε. όπου θα εισρεύσουν τα έσοδα του Δημοσίου από τα μελλοντικά (μετά τη φάση κατασκευής) διόδια των αυτοκινητοδρόμων (περιλαμβανομένης της Εγνατίας και της Αττικής Οδού, μετά τη λήξη της περιόδου παραχώρησης).
Το χαράτσι των διοδίων στην εξυπηρέτηση του Χρέους...
Μέσω της τιτλοποίησης των μελλοντικών εσόδων η κυβέρνηση εφευρίσκει την δυνατότητα να αποπληρώσει και μέρος του χρέους της χώρας, δεδομένου ότι το ποσό των εσόδων μέχρι το τέλος των παραχωρήσεων εκτιμάται στο ύψος των 20 δισ. € (μετά την αποπληρωμή των έργων).
Βαπτίζεται, λοιπόν, «εργαλείο μείωσης του χρέους» το χαράτσι μιας άγριας έμμεσης φορολογίας στην οποία θα υποβάλλονται όλοι όσοι χρησιμοποιούν τους εθνικούς δρόμους μέχρι το 2040.
Το σύνθημα που θα λανσάρει η κυβέρνηση θα είναι «εμπρός όλοι μαζί πληρώνουμε τα διόδια – πληρώνουμε το χρέος» (άνεργοι, μικρομεσαίοι, μισθωτοί, συνταξιούχοι, επαγγελματίες, κεφαλαιούχοι επενδυτές, επιχειρηματίες, όλοι συνεισφέρουμε το ίδιο). Άλλωστε, το Σύνταγμα αναφέρει ότι τα βάρη της χώρας τα μοιράζονται οι πολίτες ανάλογα με τις δυνατότητές τους!
Το τρίτο και καλύτερο «μέτρο διάσωσης» προτείνεται να είναι η χρησιμοποίηση μέρους των μελλοντικών εσόδων του Δημοσίου από τα διόδια για τη χρηματοδότηση μιας μείωσης των τελών 25-30% για τρία χρόνια. Και ύστερα... μέχρι το 2040, θα έρχονται απανωτές οι νέες υπέρογκες αυξήσεις που προβλέπουν οι συμβάσεις, ενώ οι νέοι σταθμοί διοδίων θα πολλαπλασιάζονται. Να σημειωθεί ότι μόνο τα τελευταία δύο χρόνια τα διόδια αυξήθηκαν έως και 300%!
Για να «χρυσώσει το χάπι» η κυβέρνηση, υπόσχεται «δίκαιη» αναλογική χρέωση με ηλεκτρονικά διόδια καθώς και δίκτυο παραδρόμων. Αλλά αυτή η υπόσχεση έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη μέχρι σήμερα καταγεγραμμένη πρακτική των εταιριών να επωφελούνται από τη μη ύπαρξη παραδρόμων και να κερδοσκοπούν από τις τοπικές μετακινήσεις (π.χ. στη Β.Α. Αττική οι τοπικές μετακινήσεις χρεώνονται έως και 0.4 €/χλμ.). Επίσης, στην περίπτωση των ηλεκτρονικών διοδίων, εκτός από το τεράστιο κόστος κατασκευής και την απαίτηση ύπαρξης πλευρικών σταθμών παντού, αυτή θα σήμαινε και τη δραματική μείωση των εισπράξεων. Για τους παραπάνω λόγους τα ηλεκτρονικά διόδια φαντάζουν σαν... ανέκδοτο.
Το «φαραωνικό» σχέδιο έχει στόχο το 2015 να υπάρχουν 2.500 χλμ. αυτοκινητοδρόμων, δηλαδή για κάθε 100.000 κατοίκους της ηπειρωτικής Ελλάδας θα αντιστοιχούν 24 χλμ. αυτοκινητόδρομου. Το σχέδιο αυτό εναρμονίζεται με το «παραγωγικό» μοντέλο της χώρας μας που είναι ο μεταπρατισμός, το διαμετακομιστικό εμπόριο, ο τουρισμός και φυσικά η απουσία εγχώριας παραγωγής. Σημειώνουμε ότι στη Γαλλία αντιστοιχούν 17 χλμ., στη Γερμανία 15 χλμ., ενώ παράλληλα στη χώρα μας το υπόλοιπο οδικό δίκτυο υστερεί σημαντικά, οι παράδρομοι είναι από επικίνδυνοι έως ανύπαρκτοι και το σιδηροδρομικό δίκτυο μειώνεται και απαξιώνεται συνεχώς.
Διεκδικούμε να καταργηθούν οι ληστρικές και αποικιοκρατικές συμβάσεις παραχώρησης των εθνικών μας δρόμων. Να καταργηθούν τα διόδια. Να συνεχιστούν τα έργα στους εθνικούς μας δρόμους με ευθύνη ενός δημοσίου φορέα με κοινωνικό έλεγχο που θα αναλάβει τα έργα με πολύ χαμηλότερο κόστος και σύμφωνα με τις πραγματικές ανάγκες τις κοινωνίας.
* O Χρήστος Παναγής είναι πολιτικός μηχανικός-μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής Φορέων και Κατοίκων Βορειοανατολικής Αττικής ενάντια στα Διόδια.
